Zbiory specjalne

Zakład Kliniczny Uniwersytetu Jagiellońskiego przy ul. Kopernika 7 litografia, 1846 r. (rycina zaczerpnięta z katalogu wystawy „Blaski chirurgii krakowskiej 1779-1939 – Splendors of Cracow’s surgery 1779-1939”)

 

Narzędzia lekarskie

Narzędzia chirurgiczne są podstawą każdego historycznego zbioru medycznego. Od samego początku powołania przez Walerego Jaworskiego Muzeum, zaczęły one napływać jako dary do kolekcji. Najstarszym i bez wątpienia najcenniejszym eksponatem jest speculum matricis z XVII wieku – rozwieracz położniczy, wykonany z kutego żelaza. Z wieku XVIII jest drewniana apteczka podróżna zawierająca podstawowe leki i utensylia aptekarskie, należąca do znanego krakowskiego profesora chirurgii Ludwika Bierkowskiego. Z tego okresu jest też zbiór kilku narzędzi przekazanych przez „ojca chirurgii polskiej” – profesora Rafała Józefa Czerwiakowskiego, są to żelazne żegadła (kautery) i kulociągi. Dość duży zbiór instrumentów chirurgicznych po profesorze L. Bierkowskim, ofiarowała do Muzeum jego rodzina. Są to m.in. trepany, kleszcze do operacji rozszczepu podniebienia i wargi, niektóre modyfikacji samego Bierkowskiego. Na uwagę zasługuje też dziewiętnastowieczny, niewielki pugilares z czerwonej skóry zawierający podstawowe narzędzia chirurgiczne (skalpel, nożyczki, penseta itp.) będące własnością profesora Fryderyka Skobla. Ciekawym jest zbiór kilku starych, wiedeńskich mikroskopów, które wpłynęły do Muzeum przed I wojną światową. Uwagę przyciąga też metalowy gastroskop używany przez światowej sławy profesora Jana Mikulicza-Radeckiego w swojej krakowskiej Klinice. Wśród eksponatów dość licznym jest XIX –wieczny zbiór stetoskopów lekarskich, wykonanych, w zależności od zamożności właściciela, z kości słoniowej, bawolej i drewna czy ebonitu. Niestety z uwagi na ograniczone miejsce ekspozycji, nie można pokazać wszystkich narzędzi, stąd ograniczono się jedynie do tych najstarszych i najcenniejszych.