Urodził się 11 kwietnia 1911 roku w Kulikowie (powiat Żółkiew, województwo lwowskie). Jego ojciec Jan był urzędnikiem, matka Maria z domu Rzepecka pochodziła z rodziny ziemiańskiej. Gimnazjum humanistyczne w Żółkwi ukończył w 1929 roku by po zdaniu egzaminu dojrzałości  podjąć studia lekarskie na Uniwersytecie Jagiellońskim. W 1936 został absolwentem Wydziału Lekarskiego a dyplom uzyskał w dwa lata później. Jeszcze w trakcie studiów, będąc na trzecim roku jako wolontariusz, zatrudnił się w Zakładzie Historii Medycyny UJ. Przez kilkanaście miesięcy w latach 1938-1939 był asystentem tegoż zakładu. Równocześnie po uzyskaniu dyplomu podjął się pracy w Szpital Ubezpieczalni Społecznej św. Łazarza w Krakowie.  W czasie wojny i okupacji pracował w różnych lecznicach i szpitalach w Krakowie i Grybowie. W 1945 roku doktoryzował się na podstawie rozprawy Jedenaście historii chorób z kliniki Bierkowskiego, której promotorem był prof. Władysław Szumowski na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. W latach 1946-1949 był adiunktem w Zakładzie Historii Medycyny na Uniwersytecie Wrocławskim. W tym też czasie prowadził w zastępstwie chorego prof. Ziembickiego wykłady z historii medycyny. Z wydziałem lekarskim wrocławskiej uczelni – przekształconym w 1950 roku w Akademię Medyczną – związał się już do końca życia, pracując na etatach klinicznych. W 1955 roku otrzymał profesurę nadzwyczajną i stanowisko kierownika kliniki nefrologicznej, przekształconej w 1965 roku w Katedrę i Klinikę Nefrologii. W latach 1950-1958 kierował Biblioteką Główną AM. Prowadził  wykłady, ćwiczenia i seminaria z interny i nefrologii, a także historii medycyny. Od 1963 roku prowadził osobne seminaria doktoranckie poświęcone historii medycyny. W latach 1962-1965 piastował urząd prorektora. Zmarł nagle 18 stycznia 1970 roku we Wrocławiu i został pochowany na Cmentarzu Katedralnym św. Wawrzyńca.

Zdzisław Wiktor specjalizował się w obszarze chorób wewnętrznych, przejawiając szczególne zainteresowanie w pierwszym rzędzie nefrologią, dalej balneologią, zagadnieniami epidemiologicznymi i higieną lekarską. Szczególne miejsce rezerwował dla historii medycyny której pozostawał wierny przez wszystkie lata.  Był autorem szeregu recenzji i biogramów, a także pierwszym historiografem dziejów Akademii Medycznej we Wrocławiu. Warto przywołać jego autorstwa opracowania poświęcone Janowi Mikuliczowi Radeckiemu. To właśnie badaniom nad życiem i spuścizną naukową znakomitego chirurga poświecił swoją rozprawę habilitacyjną Jan Mikulicz, działalność naukowa i rys życia ze szczególnym uwzględnieniem okresu wrocławskiego.

Ryszard W. Gryglewski

Bibliografia:

Leszek Barg: Wiktor Zdzisław (1911-1970), internista, nefrolog, historyk medycyny. Słownik biograficzny polskich nauk medycznych XX wieku. red. Zofia Podgórska-Klawe. Warszawa 1994 t. 1 z. 2, s. 129-131.

Jan Dąbrowski: Prof. dr. hab. Zdzisław Wiktor (1911-1970). Forum Bibliotek Medycznych 2011, R. 4, nr 2 (8), s. 606-624.

Stanisław Konopka: Zdzisław Wiktor (1911-1970), historyk medycyny i profesor nefrologii Akademii Medycznej we Wrocławiu. Archiwum Historii Medycyny 1970, t. 33, z. 2, s. 239-246.