Leon Marchlewski (1869-1946)

był światowej sławy badaczem chemii chlorofilu i hemoglobiny. Urodził się we Włocławku i po ukończeniu szkoły średniej w Warszawie rozpoczął naukę na Politechnice w Zurychu, po ukończeniu studiów otrzymał w 1892r. tytuł doktora na podstawie pracy nt. Krytyczne studia nad metodami oznaczenia siarki siarczkowej. Po studiach na podstawie pracy nt. Krytyczne studia nad metodami oznaczenia siarki. Po studiach kierował laboratorium w oddziale produkcji barwników i farmaceutyków – w fabryce „Claus and Ree” w Clayton, wykładał także chemie organiczną w miejskiej szkole technicznej w Manchesterze. Po powrocie do Polski w 1900r. wykładał najpierw technologię chemiczna środków spożywczych, a po uzyskaniu tytułu profesora zwyczajnego i objęcia kierownictwa Zakładu i Katedry Chemii Lekarskiej i na Wydziale Lekarskim UJ rozpoczął wykłady z chemii organicznej i biochemii. Na stanowisku tym pozostawał aż do wybuchu II wojny światowej. W latach 1913–1914 i 1925–1926 pełnił funkcję dziekana Wydziału Lekarskiego, a w latach 1926–1927 i 1927–1928 rektora UJ. Zmarł w Krakowie.

Był autorem licznych badan naukowych, jednak światowy rozgłos przyniosły mu te z zakresu badań chlorofilu i hemoglobiny. Pozwoliły one na potwierdzenie teorii wspólnego pochodzenia ewolucyjnego tych związków. W szczególności udało mu się przeprowadzić przemiany chemiczne w wyniku których, ze związków pochodzenia roślinnego: filoporfiryny i filocyaniny otrzymał hemopirol i urobilinę, czyli pochodne hemoglobiny. Potwierdził tym samym chemiczna jedność królestwa roślin i zwierząt. Opracował także podstawową dla literatury światowej monografie chlorofilu Die chemie der Chlorophylle und ihre Beziehung zur Chemie des Blutfarbstoffs (1903),, przedstawiającą całość badań nad chlorofilem i heminą. Był autorem podręczników dla studentów z zakresu chemii organicznej, nieorganicznej i fizjologicznej.

Jakub Parnas ( 1884-1949)

Wybitny biochemik, twórca lwowskiej szkoły biochemicznej, tj. największej w Polsce szkoły biochemicznej, z której wywodziło się wielu znanych biochemików w powojennej Polsce. Jako pierwszy w Polsce, i jako jeden z pierwszych na świecie wprowadził przy współpracy z Instytutem N. Bohra w Kopenhadze izotopy promieniotwórcze do badań nad przemianą materii.

Urodził się w Mokrzanach koło Tarnopola, po ukończeniu lwowskiego w 1902 roku rozpoczął studia chemiczne. Najpierw w latach 1902-1904 studiował chemię w Berlinie-Charlottenburgu, po czym w latach 1904-1905 przeniósł się na Uniwersytecie w Strasburgu, gdzie studiował u prof. J. Thielego chemię organiczną, a u F. Hofmeistra chemię fizjologiczną.   W latach 105-1907 w Zurychu, na politechnice rozpoczął studia z zakresu chemii biologicznej i organicznej u światowej sławy chemika Richarda Willstättera, noblisty z zakresu badania barwników roślin, zwłaszcza chlorofilu. Na Uniwersytecie w Monachium uzyskał w roku 1907 doktorat z filozofii, na podstawie przedłożonej pracy pt. Uber Naphthochinone. Od 1907 roku został asystentem w Instytucie Chemii Fizjologicznej w Strasburgu u prof. F. Hofmeistra. W 1916 roku powrócił do Polski, najpierw do Warszawy, gdzie kierował Zakładem Chemii Lekarskiej Uniwersytetu Warszawskiego, a następnie objął stanowisko kierownika Zakładu Chemii Lekarskiej UJK we Lwowie. W 1941 roku ewakuowany, najpierw do Ufy, a następnie do Moskwy, tam, do 1949 roku kierował Akademii Nauk Medycznych ZSRR, jednocześnie zorganizował z Moskwie pracownię chemii fizjologicznej Akademii Nauk ZSRR. Do Polski władze radzieckie nie pozwoliły mu powrócić, mimo, że proponowano mu pracę na uniwersytetach w Krakowie i Wrocławiu. Na podstawie oszczerstw został aresztowany i zmarł w niewyjaśnionych okolicznościach na Łubiance w Moskwie.

Jego największe odkrycia:

– zjawisko fosforolizy tzw. szlak Embdena-Meyerhofa-Parnasa. Rozpad glikenu pod wpływem fosforanów nieorganicznych.

–  pierwszy odkrył i opisał pełną amoniogenezę we krwi i w mięśniach.

Bolesław Skarżyński (1901-1963) – życiorys znajduje się pod załączonym linkiem.