Był synem Józefa Tomasza, aptekarza, profesora farmacji i toksykologii Akademii Krakowskiej i Katarzyny z domu Kompertowiczowej. Urodzony w Krakowie, tu też pobierał wstępne nauki w szkole Św. Barbary by później uczęszczać do gimnazjum Św. Anny. Zaraz potem odbył krótki staż w aptece ojca i zdecydował się na studia medyczne w Szkole Głównej Krakowskiej, które ukończył w 1813 roku. W latach 1814-1815 jako wolontariusz pracował w katedrze chemii na Wydziale Filozoficznym krakowskiej uczelni. W 1818 roku doktoryzował się z medycyny na niemieckim uniwersytecie w Landshut. W rok później otrzymał prawo prowadzenia wykładów na Wydziale Lekarskim UJ z makrobiotyki, chociaż bez nominacji profesorskiej. Tę, chociaż tylko nadzwyczajną i bezpłatną, uzyskał w 1821 roku. Od 1826 w miejsce makrobiotyki prowadził wykłady z tanatologii, czyli nauki o przyczynach i objawach śmierci W tym samym roku powierzono mu również, jako zastępcy profesora, wykłady z policji lekarskiej, medycyny sądowej, weterynarii i historii medycyny. Równocześnie pełnił funkcję sekretarza Wydziału Lekarskiego. W 1831 roku został mianowany pełnym profesorem rzeczywistym wyżej wymienionych przedmiotów. Opierał się przede wszystkim na podręcznikach niemieckich autorów, chociaż korzystał także z notatek poprzednika, Sebastiana Girtlera. Wydaje się, że największe zainteresowanie wzbudzała u Sawiczewskiego weterynaria i temu właśnie przedmiotowi poświęcił najwięcej uwagi. Jemu należy też przypisać zasługę uporządkowania i wzbogacenia gabinetu weterynaryjnego. W 1833 roku wszedł w życie tzw. Statut Organiczny wprowadzający szereg istotnych zmian w funkcjonowaniu uniwersytetu. Wymuszał on wprowadzenie nowych egzaminów konkursowych przy obsadzaniu katedr. W zaistniałej sytuacji Sawiczewski zrezygnował z katedry. Ostatnie wykłady prowadził w 1834. W roku następnym otworzył prywatną praktykę lekarską. Był członkiem Towarzystwa Naukowego Krakowskiego.

Sawiczewski czynnie uczestniczył w ruchu wolnomularskim, wchodząc w skład różnych organizacji, w tym tajnych, propagujących idee rewolucyjne i powstańcze. W 1819 roku został członkiem loży masońskiej „Przesąd Zwyciężony”. Od 1834 roku należał do aktywnych działaczy Związku Przyjaciół Ludu. Był też uczestnikiem spisku przygotowującego insurekcje w trzech zaborach, która miała wybuchnąć w 1846 roku. Gdy wybuchło powstanie krakowskie, stanął na czele Gwardii Narodowej i wraz z Edwardem Dembowskim sędzią Trybunału Rewolucyjnego. Był też członkiem Rady Nieustającej przy dyktatorze Janie Tyssowskim. Aresztowany przez Austriaków spędził prawie dwa lata w więzieniu. Został uwolniony dopiero na fali wydarzeń rewolucyjnych w marcu 1848 roku. W okresie Wiosny Ludów zasiadał w Komitecie Obywatelskim następnie przekształconym w Komitet Narodowy Krakowski. Po zdławieniu przez Austriaków rewolucji powrócił do praktyki lekarskiej. Zamieszkał na Zwierzyńcu, w pobliżu klasztoru sióstr Norbertanek, których był lekarzem. Jednocześnie pogarszał się stan jego zdrowia. Chory od wielu lat na astmę, zmarł 10 lutego 1854 roku w Krakowie. Pochowano go w rodzinnym grobowcu na cmentarzu Rakowickim.

Ryszard W. Gryglewski

Bibliografia:

Zdzisław Kosiek, Wiktoria Śliwkowska: Sawiczewski Julian Józef. Polski Słownik Biograficzny 1994, t. 35, s. 356-358.

Ryszard W. Gryglewski: Historia medycyny jako przedmiot badań i nauczania w krakowskim środowisku uniwersyteckim w latach 1809-1914. Wydawnictwo UJ. Kraków 2015.