Witołd Ziembicki (1874-1950)

Urodził się 18 sierpnia 1874 roku we Lwowie. Jego rodzicami byli Bolesław i Jadwiga z domu Horoszkiewicz. Ojciec był urzędnikiem, lecz dziadek i wujek lekarzami. Kończył gimnazjum klasyczne we Lwowie. Maturę zdał w 1893 roku i zapisał się na Wydział Lekarski UJ. Tu w 1900 roku otrzymał dyplom doktora wszechnauk lekarskich. Początkowo związał się etatem asystenckim z Kliniką Chorób Wewnętrznych Uniwersytetu Lwowskiego kierowaną przez prof. Antoniego Gluzińskiego. Później przez ćwierć wieku, w latach 1910-1935 był prymariuszem w Szpitalu Państwowym we Lwowie. W 1931 roku uzyskał „veniam legendi” na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Poznańskiego przedstawiając jako rozprawę habilitacyjną: Zdrowie i niezdrowie Jana Sobieskiego: (studium historyczno-lekarskie z uwzględnieniem nieznanego diariusza z królewskiego dworu). Jednocześnie prowadził już zajęcia (seminaria) z historii medycyny. Mianowany docentem, w 1936 roku uzyskał profesurę tytularną. Nieco wcześniej, bo w 1934 roku mianowano go kierownikiem Katedry i Zakładu Historii i Filozofii Medycyny lwowskiego uniwersytetu. Przyszło mu stać na ich czele również podczas radzieckiej okupacji miasta w latach 1939-1941 w ramach Państwowego Instytutu Medycznego we Lwowie. Pod okupacją niemiecką, w latach 1942-1943, wchodził w skład grona profesorskiego tzw. Kursów Fachowych dla Medyków. Po wojnie Ziembicki na krótko znalazł się w Krakowie, gdzie w zastępstwie Szumowskiego wykładał historię medycyny. Następnie znalazł się we Wrocławiu. W 1946 roku nastąpiło uzwyczajnienie profesury. Organizował od podstaw Zakład Historii i Filozofii Medycyny. Jednocześnie od 1946 do 1950 roku stał na czele Biblioteki Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Wrocławskiego. Schorowany musiał w poważnym stopniu ograniczyć swoją aktywność, znajdując wydatną pomoc w osobie adiunkta Zdzisława Wiktora. Zmarł 19 października 1950 roku we Wrocławiu.

W dorobku profesora Ziembickiego szczególną pozycję zajmują prace, które można zaliczyć do nurtu określanego mianem historie médicale, zakładającego zastosowanie analizy z punktu widzenia współczesnej wiedzy lekarskiej  przekazów historycznych. Taki właśnie charakter nosiła przytaczana już rozprawa habilitacyjna, jak również krytyczne oświetlenie opisu choroby Jana Ostroroga z 1612 roku. Znakomitym przykładem takiego postępowania badawczego była rozprawa Barbara Radziwiłłówna w oświetleniu lekarskim (1935). Prócz tego w jego dorobku odnajdujemy krótkie noty biograficzne, liczne referaty i recenzje oraz zwięzły zarys historii nauczania medycyny we Lwowie.

Ryszard W. Gryglewski

Biblografia:

Zbigniew Domosławski: Witołd Ziembicki, Słownik biograficzny polskich nauk medycznych XX wieku, prac. zbior. Pod red. Zofii Podgórskiej-Klawe, Warszawa 1991, t. 1, z. 2, s. 149-151.

Ryszard W. Gryglewski: Historia i filozofia medycyny Władysława Szumowskiego na tle rozwoju historii i filozofii medycyny w Europie i Polsce, Kraków 2010, s. 429-432.